Dijital Ayak İzi Rehberi
Teknoloji hayatımıza girdikten sonra dijital alanda hızlı gelişmeler birçok kullanıcıyı bir internet ağı üzerinde buluşturdu. Dijitalde yer alan kullanıcılar için gezinmek, bilgilenmek ve etkileşim kurmak sınırsız ve zararsız görünse de kendi güvenliğimiz ve sanal dünya için yapabileceğimiz birçok şey bulunuyor. Tüm bunları “Dijital Ayak İzi” terimi ile açıklayabiliriz.
Dijital Ayak İzi Nedir?
Dijital ayak izi, dijital ortamda kullanıcı olarak bıraktığınız veri ve bilgi izidir. Sitelere verilen bilgiler, gönderilen e- postalar, alışveriş bilgileri gibi veri tabanına kaydolan her şey dijital ayak izi olarak adlandırılır.
Oldukça geniş bir alan sunan internetin içerisinde bıraktığımız veriler, erişimi olan kişiler tarafından görüntülenebilir, üçüncü kişilerle paylaşılabilir veya üzerinde işlem yapılabilir. Bu noktada bilinçli bir internet kullanıcı-sı olmak ve dijital ayak izini azaltmak önemlidir.
Dijital Ayak İzi Türleri
Dijital ayak izi türleri ikiye ayrılır:
- Aktif Dijital Ayak İzi
İnternet ortamında bilinçli olarak bıraktığımız veriler aktif dijital ayak izi kapsamına girmektedir. Sosyal medyada gönderdiğimiz gönderiler, attığımız e- posta içerikleri, görseller buna örnek verilebilir. Örneğin bir güzellik sitesine kullanıcı adı ve şifre oluşturarak kaydolduğunuzda bu tercihinize göre yaptığınız bir eylemdir ve aktif dijital ayak izi kategorisine girer.
- Pasif Dijital Ayak İzi
İnternet ortamında bilinçsiz olarak bıraktığımız veriler pasif dijital ayak izi olarak adlandırılmaktadır. İzniniz dahilinde olmayan fakat sizin adınıza yer alan verilerdir. Bu veriler, dijital ortamda etkinliğinizi izleme, üçüncü şahıslara ulaşması gibi riskler taşımaktadır. Pasif dijital ayak izinin tehlikelerinden korunmak için dijital ortamda bilinçli hareket edilmesi gerekmektedir.
Dijital Ayak İzini Korumak İçin Neler Yapılabilir?
Dijital ayak izi sizin istediğiniz şekilde olduğunda faydalı olabilmekte, itibarınızı yükseltebilmektedir. Çünkü internette olmak doğal bir şeydir. Dijital ayak izinizi korumak için yapabileceğiniz şeyler aşağıda sıralanmıştır.
- Güvenmediğiniz Site veya Uygulamalara Üye Olmayın
Bir siteye üye olduğunuzda şifre, doğum tarihi gibi kişisel bilgilerinizi verirsiniz. Bazı sitelere giriş için T.C. kimlik bilgisi de istenmektedir. Birçok yerde kişisel verilerinizin olması risk faktörlerini arttırmaktadır.
- Güçlü Parolalar Kullanın
Güçlü parolalar kullanmak, dijital ortamda korunmanın en temel yoludur. Sayı, ifade ve metin özelliklerini kullanarak güçlü parolalar elde edebilirsiniz. Çalınma ve dolandırılmaya karşı verilerinizi korumanın ilk yolu güçlü bir şifre kullanmaktır.
- E- Posta Adreslerinizi Ayrı Kullanın
İş, okul ve kişisel e- posta adresinizi ayırmanız kişisel bir dolandırılma ile karşı karşıya olduğunuzda okul ve iş hayatınızı etkileme riskini azaltır. Uygulamalara hangi e- posta adresinizin kaydolacağının tercihi de size kalmış olacaktır.
- Halka Açık Wifi Kullanırken Dikkatli Olun
Halka açık wifilerde güvenlik açığı bulunabilmektedir ve hacklenmesi daha kolaydır. Bu yüzden havalimanları, cafeler gibi ücretsiz wifi ağlarında oturum açmamak ve bağlanmamak güvenliğinizi korumak açısından önemlidir.
- Eski Hesaplarınızı Silin
Dijital ayak izinizi küçültmek için yapabileceğiniz en iyi şey kullanmadığınız hesapları silmenizdir. Bu hesaplarınızı silerek daha fazla veri toplamanın önüne geçebilirsiniz.
Dijital ayak izi, bilinçli bir internet kullanıcısı için riskleri anlayan ve duyarlı konumda olduğu için olumsuz bir durum ifade etmemektedir. Bilinçsiz bir internet kullanıcısı için pasif dijital ayak izleri çok fazladır ve riskleri kontrol etmek daha zordur. İnternetin artık hayatımızdan çıkması mümkün olmadığından dijital ayak izimizin kontrolü bizim elimizdedir.